Weblogbericht | 30-12-2014 | Redactie

Onder de noemer InnovatieImpuls Onderwijs (IIO) experimenteerden honderdvijftig scholen de afgelopen vier jaar met innovatieve maatregelen. De onderzoekers van het Kohnstamm Instituut (gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam) en het Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding van de Hogeschool van Amsterdam hebben de deelnemers geïnterviewd om de impact van het vernieuwingsproces binnen de school in kaart te brengen. Eind november zijn de resultaten hiervan bekendgemaakt, de lerarenagenda zet ze op een rijtje.

Op de landelijke bijeenkomst van de IIO zijn de resultaten van het onderzoek ‘Impulsen voor vernieuw(en)d onderwijs’ gepresenteerd. De belangrijkste conclusie: leerlingen, leraren en de school ervaren duidelijk effecten van de experimenten. Zo werken scholen slimmer door hun onderwijs anders te organiseren, wat positief uitpakt voor leerlingen en leraren. Leraren merken dat zij beter in gesprek komen met collega’s en schoolleiding over de doelen van het onderwijs, meer contact hebben met collega’s over leermaterialen en lesgeven en hierdoor van elkaar leren en dat leerlingen met meer plezier leren.

Wat is de InnovatieImpuls Onderwijs?

De InnovatieImpuls Onderwijs (IIO) helpt scholen door vernieuwende experimenten in het onderwijs te ondersteunen.

De afgelopen vier jaar hebben ruim honderdvijftig scholen geëxperimenteerd met in totaal vijf innovatieve concepten. Eén toegespitst op po, de overige vier voor vo, zoals hier te zien in een compilatiefilmpje op YouTube.

De vijf innovatieve concepten

• SlimFit (po)
  De lerarenteams verzorgen onderwijs op maat aan de leerlingen: de leraar is er om zaken uit te leggen, de onderwijsondersteuners helpen bij de lessen en de klassenassistenten pakken de organisatorische taken op. De leraar heeft de handen dan vrij om een ander groepje of een individueel kind les te geven.
• Leerlingen voor Leerlingen (vo)
  Ouderejaars maken onder begeleiding instructiefilmpjes waarin ze veel voorkomende vragen beantwoorden voor jongere leerlingen. Docenten kunnen verwijzen naar de filmpjes voor extra uitleg, jongerejaars kunnen elk moment instructies bekijken en ouderejaars leren om goed uit te leggen.
• Onderwijsteams (vo)
  Leraren geven aan een grote groep les, bijgestaan door één of meerdere onderwijsondersteuners. Ze kunnen daardoor kleine groepjes leerlingen extra instructie geven. De overige leerlingen zijn zo zelfstandig mogelijk aan het werk, waarbij ze creatief gebruikmaken van digitale middelen.
• Videolessen (vo)
  Met videolessen kunnen leerlingen op verschillende locaties live dezelfde lessen volgen. Docenten ontwerpen samen lessen zodat kleinere vakken toch onderwezen kunnen worden en maatwerk mogelijk is.
• E-klas & PAL-student (vo)
  In een rijk gevulde elektronische leeromgeving kunnen leerlingen met ondersteuning van PAL-studenten uit het hoger onderwijs zelf leren en experimenteren. Docenten hebben meer tijd voor het leerproces van de leerlingen.

De experimenten lopen tot en met 2014, en de verwachting is dat de meeste scholen daarna zullen doorgaan met de innovaties. De opgedane kennis en ervaringen van de IIO blijken van nut bij het aanpakken van thema’s als professionalisering, onderwijs op maat, opbrengstgericht werken, ict in het onderwijs waaronder e-didactiek, en krimp. Meer informatie over de experimenten vind je op de IIO-website.

Zelf aan de slag met vernieuwing

Buiten het ondersteunen van de experimenten, adviseert de InnovatieImpuls Onderwijs scholen die ook geïnteresseerd zijn in slimmer werken. Ze koppelen deze scholen aan de ‘experiment-scholen’, zodat scholen van elkaar kunnen leren. Mail voor meer informatie naar mailto:info@innovatieimpulsonderwijs.nl, of vul het Doe Mee-formulier in.

Vier aanbevelingen uit het onderzoek

1. Maak innovatie een vast deel van lerarenopleidingen
2. Innovatie vraagt betrokken schoolleiders en ruimte voor leraren
3. Deel kennis onderling
4. Blijf kritisch kijken naar de omgeving en de doelen

Meer lezen over dit onderzoek?

Lees het persbericht van ScienceGuide

Download de factsheet over het onderzoek

Download de samenvatting van het onderzoek

Download het hele onderzoeksrapport

Meer IIO-onderzoek

Daarnaast loopt er een tweede onderzoek naar de effecten van de IIO op arbeidsproductiviteit, onderwijskwaliteit en werkdruk. De resultaten hiervan verschijnen in het voorjaar van 2015. Deze effecten zijn gedurende de looptijd van de experimenten dus vier jaar lang onderzocht.

Meer IIO op De Lerarenagenda - ervaringen van deelnemers

Vijf manieren waarop je als schoolleider kan innoveren. Deel 1: Onderwijsteams

Vijf manieren waarop je als schoolleider kan innoveren. Deel 2: SlimFit

Ervaringen van een innovatiebrigadier in het onderwijs