Oproep tot cultuuromslag in het onderwijs

Weblogbericht | 13-11-2015 | Redactie

‘Onderwijs staat of valt met de kwaliteit van de docent voor de klas’. Het maakte niet uit met wie ik dit jaar sprak, of in welke setting ik verkeerde: men was het hier unaniem over eens. Het is dan ook fantastisch dat de cao docenten faciliteert door een flink aantal uren en mogelijkheden beschikbaar te stellen voor scholing, professionalisering en studiefaciliteiten. Ik vraag me echter af of deze mogelijkheden wel voldoende benut worden. 

Vooruitblikkend op het Lerarenregister - dat in 2017 verplicht wordt gesteld - wil ik daarom graag een kritische blik werpen op de huidige onderwijspraktijk, die, naar mijn mening weerbarstiger is dan wat men uit op basis van de officiële stukken zou kunnen afleiden. Ik leer dagelijks. Niet door boeken te lezen, colleges en/of studies te volgen, maar doordat ik constant feedback krijg en vraag van mijn studenten; deze is de ingang voor mijn verdere ontwikkeling. Ik heb hier geen scholing, professionaliseringsuren of studiefaciliteiten voor nodig. 

Wat ik als docent wel nodig heb, is professionaliseringstijd/-middelen om de ontvangen feedback om te kunnen zetten richting ontwikkeldoelen en om me aan de hand hiervan verder te kunnen ontwikkelen. Zo gaven studenten mij aan het eind van deze periode bijvoorbeeld terug: ‘Sommigen van ons hebben extra hulp nodig, anderen vervelen zich al snel. Je doet je best om hier wat mee te doen, maar dat lukt soms nog niet zo goed.’ 

Een vraag om professionalisering richting differentiatie is geboren en volgens de cao kan ik met dit verzoek naar mijn manager die mij vervolgens in staat zou moeten stellen om me hierbij (binnen de gestelde normen) te faciliteren. 

Geen tijd, geen geld

Helaas. Er is geen tijd, geen geld en bovendien staat er al een groot aantal scholingsmomenten op het programma die door het roc zelf zijn geïnitieerd. Ook daar zal ik vast wat uit kunnen halen. 

Een ander voorbeeld. Er komt een nieuw kwalificatiedossier aan. Ik ben gevraagd om dit proces te coördineren voor de afdeling. Een geweldige klus, maar ook een klus die me onbekend is. Niet alleen voor mij, maar voor vele andere docenten die deze klus ook zullen moeten klaren. Opnieuw een vraag naar professionalisering, maar ook dit gaat niet op. Een gedreven projectleider moet voldoende begeleiding kunnen bieden. Het lastige is, en dat begrijp ik volkomen, dat het lesgeven altijd voor gaat en dat roosters niet ‘zomaar’ aangepast kunnen worden. Daar komt bij dat maar een select deel van de docenten op de hoogte is van de mogelijkheden die de cao biedt. En men kan natuurlijk niet ageren op iets wat onbekend is. 

Cultuuromslag

Toch doe ik een oproep tot een cultuuromslag. Wil ik mezelf als docent blijvend professionaliseren en ontwikkelen, wat ik als een vereiste voor goed docentschap zie, dan moet ik daadwerkelijk gefaciliteerd worden. Professionalisering moet geen hobby zijn, die ik – na een heftige werkdag – in de avonduren en/of het weekend uitvoer. Het moet een vast onderdeel zijn van de beroepspraktijk waarop ik moet worden aangesproken, en zal daarom een vaste plek moeten krijgen in de beroepspraktijk van mij als docent. Dat betekent dat er geïnvesteerd moet worden in randvoorwaarden waarin de docent als professional ruimte krijgt om zich te scholen, om in gesprek te gaan met collega’s, met het bedrijfsleven. Dat deze mag oefenen, mag experimenteren en leren. Dit vraagt om omdenken, om systeemverandering en om denken in mogelijkheden. De noodzaak is mijn inziens groot, zeker met het oog op het verplichte lerarenregister. Maar het zal de onderwijskwaliteit ten goede komen, daar ben ik van overtuigd.