Promodoc: lesgeven en promoveren voor beginnende leraren

Weblogbericht | 14-03-2016 | Redactie

Van Hooijdonk is een van de zogenoemde ‘Promodocs’. Een initiatief van het Interstedelijk Stu-denten Overleg (ISO), dat in 2014 is gestart. Aanleiding voor dit proefproject was dat het ISO iets wilde doen aan het lerarentekort in het primair en voortgezet onderwijs en de grote wig tussen on-derwijs en onderzoek verkleinen. ‘Promodoc dient twee doelen. Het maakt het leraarschap aan-trekkelijker en het verbetert de onderwijskwaliteit’, zegt Linde de Nie, voorzitter van het ISO.

Op het juiste moment

Er is al een Promotiebeurs voor (ervaren) leraren. Met Promodoc is de combinatie promotie en lesgeven ook mogelijk voor studenten/beginnende leraren. Hiervoor benaderde het ISO de Univer-siteit van Utrecht. Hoogleraar Toegepaste onderwijswetenschappen Jan van Tartwijk was enthou-siast. ‘Aan onze universiteit hebben we een tweejarige Master Research. Ik begeleid een aantal studenten, waarvan er enkelen een onderwijsbevoegdheid hebben, zoals Mare van Hooijdonk. Deze studenten vonden het jammer om alleen onderzoek te doen en niets te doen met het leraarschap. Promodoc kwam op het juiste moment. Het concept past ook bij mijn idee om onderzoek en praktijk dichter bij elkaar te brengen. Samen met ISO diende de Universiteit van Utrecht een projectvoorstel in. Het ministerie van OCW reageerde positief op de subsidieaanvraag.’

Ambitieuze schoolbesturen

Van Tartwijk omschrijft zichzelf als een makelaar. Voor tien Promodocs zoekt hij niet alleen naar geschikte begeleiders, maar ook naar scholen met een interessant profiel. De interesse bij zowel begeleiders als scholen valt zeker niet tegen, zegt hij: ‘Ik heb inmiddels een aardig netwerk opgebouwd van ambitieuze schoolleiders en schoolbesturen die ik kan bellen. Ik vertel welke onderzoeken worden uitgevoerd en iets over de student zelf. Zij geven aan of ze belangstelling hebben voor het onderzoek en of er plaats is voor de Promodoc. Veel scholen staan ervoor open, omdat het bijdraagt aan de ontwikkelagenda van de school en/of omdat het onderwerp hoog op de agenda staat genoteerd.’

Theorie in praktijk

Van Hooijdonk geeft sinds januari 2016 les aan basisschool. De Verwondering in Nijmegen-Lent. Ze vraagt haar leerlingen regelmatig oplossingen te bedenken voor alledaagse problemen, zoals het ontbreken van de slingers op het verjaardagsfeestje. Promodoc Van Hooijdonk heeft altijd al een link gehad met de praktijk, zegt ze. ‘Tijdens mijn studie werkte ik bijvoorbeeld in de kinderopvang. Toen ik gevraagd werd om te promoveren, zei ik: “Dat zou ik erg graag willen leuk, maar ik zou niet alleen maar achter het bureau willen zitten. De kinderen geven mij veel energie en ik vind het leuk en ook heel zinvol om mijn theorieën te testen in de praktijk. Dat voegt waarde toe aan mijn onderzoek.’

Toegevoegde waarde

Ook als je alleen promovendus bent kun je je theorie in de praktijk toepassen, maar Van Hooijdonk stelt dat dit een stuk omslachtiger en ad hoc is. ‘Je moet contact opnemen met scholen, en afspra-ken maken om op een bepaalde dag voor de klas te gaan staan. Het voordeel van Promodoc is dat ik twee dagen in de week lesgeef. Ik kan mijn concepten op een natuurlijke manier in de praktijk toepassen en ik begrijp waar de praktijk tegenaan loopt.’

Ook de school profiteert ervan. Binnen de stichting waar haar school onder valt, heeft Van Hooij-donk een leernetwerk rondom creatief denken opgezet, waarin leraren van verschillende scholen kennis en ervaring uitwisselen. ‘Op zich is het niet ingewikkeld om creatief denken te stimuleren, maar je moet als leraar wel oppassen dat je geen antwoorden in de mond legt of afkeurt. Het is belangrijk dat je beseft dat antwoorden niet fout zijn. Verder is het leuk om te zien hoe de theoreti-sche concepten verschillend uitpakken op de scholen. Creatief denken is erg belangrijk op mijn school. Een collega van mij werkt op een andere school, waar verschillende methoden bij passen.’

Gevraagd naar de toegevoegde waarde van”Promodoc-onderzoek”, antwoordt Van Hooijdonk: ‘Ik heb aan een aantal klassieke onderzoeken meegewerkt en dan wordt het sneller een “wij-zij-verhaal”. Die scheidslijn is er niet bij Promodoc. School en universiteit “maken” het onderzoek.’

Goede allianties

Van Tartwijk vult aan dat hij blij is met de allianties met de scholen. ‘Onze Promodocs zorgen voor de dagelijkse verbinding met de praktijk. Er is een voortdurende ijking tussen theorie en de praktijk. Voor de legitimering van ons onderzoek is dat van onschatbare waarde. Het is ontzettend belangrijk dat onderzoek in verbinding staat met de samenleving.’

Inmiddels heeft De Nie de eerste voortgangsbijeenkomst met de Promodocs en hun begeleiders op de Universiteit van Utrecht achter de rug. Ze kijkt terug op een goed overleg. ’Het blijkt voor sommige scholen nog wel even wennen hoe lesgeven wordt gecombineerd met het doen van on-derzoek, maar iedereen was erg enthousiast. Promodocs voorzien in een duidelijke behoefte.’

Het proefproject Promodoc wordt aan de Universiteit van Utrecht uitgevoerd. Er zijn tien plaatsen beschikbaar aan deze universiteit, waarvan er negen zijn ingevuld. Op basis van de resultaten van Promodoc, wordt bekeken of en hoe het project een vervolg krijgt.